Op 18 februari 2025 heeft staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) de internetconsultatie voor het Wetsvoorstel gedragscode ongewenst gedrag opengesteld. Dit voorstel is onderdeel van het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Onder ongewenst gedrag vallen naast seksueel grensoverschrijdend gedrag ook andere vormen van ongepast gedrag, zoals discriminatie, pesten, agressie en geweld.
Het wetsvoorstel
Werkgevers zijn op grond van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) verplicht om een veilig werkklimaat te waarborgen en psychosociale arbeidsbelasting te beperken. Psychosociale arbeidsbelasting is een verzamelterm voor de ervaren stress van werknemers die ontstaat als gevolg van onder meer een (te) hoge werkdruk of ongewenste omgangsvormen op de werkvloer.
Op dit moment mogen werkgevers zelf bepalen welke maatregelen zij hiertoe nemen. Het wetsvoorstel verplicht werkgevers met minimaal tien werknemers om een schriftelijke gedragscode tegen ongewenst gedrag op te stellen. Hiermee wordt invulling gegeven aan het beleid dat werkgevers verplicht zijn te voeren om ongewenst gedrag tegen te gaan.
De inhoud van de gedragscode
De gedragscode moet minimaal de volgende elementen bevatten:
- Een omschrijving van wat onder ongewenst gedrag wordt verstaan;
- Voorbeelden van gedragingen die in ieder geval ongewenst zijn;
- Informatie over wat een werknemer kan doen als hij te maken krijgt met ongewenst gedrag;
- De maatregelen en sancties die volgen op een overtreding van de gedragscode;
- De functie van de persoon die werknemers kunnen aanspreken met vragen of opmerkingen over de gedragscode.
Daarnaast moeten de werkgever ervoor zorgen dat iedere werknemer kennis kan nemen van de gedragscode en adequate voorlichting krijgt over de inhoud en eventuele wijzigingen daarvan.
Het doel van het wetsvoorstel
Met de invoering van een verplichte gedragscode tegen ongewenst gedrag wil het kabinet zorgen voor een sociaal veilige werkomgeving voor alle werknemers. Volgens de wetgever is een gedragscode een effectieve en laagdrempelige maatregel om ongewenst gedrag tegen te gaan. Het opstellen van een gedragscode en het regelmatig onder de aandacht brengen ervan heeft een preventieve werking. Dit bevordert het gesprek over omgangsnormen binnen bedrijven en biedt duidelijkheid over wat gewenst en ongewenst gedrag is. Daarnaast draagt een gedragscode bij aan een werkcultuur waarin het vanzelfsprekend is om elkaar aan te spreken op gedrag. Hierdoor kunnen escalaties worden voorkomen en nemen de negatieve gevolgen van ongewenst gedrag, zoals stress, ziekteverzuim en verstoorde arbeidsverhoudingen, vermoedelijk af.
Vervolg wetgevingsproces
Na afloop van de internetconsultatie op 23 maart 2025 beslist de ministerraad of het, eventueel aangepaste, wetsvoorstel wordt ingediend bij de Tweede Kamer. De beoogde invoeringsdatum van het wetsvoorstel is 1 juli 2026.