In navolging van andere commercial courts (in Londen, Dublin, Delaware, Dubai en Singapore) gaf het kabinet in 2015 groen licht om in Nederland een gerecht te openen dat is gespecialiseerd in internationale zakelijke geschillen. Prikkels daarvoor waren een verlangen naar Engelstalige rechtspraak en een versteviging van de internationale handelspositie van Nederland.
Bij de oprichting van de Netherlands Commercial Court (NCC) werden op termijn zo’n 125 zaken per jaar verwacht. Sinds de start van de NCC in januari 2019 lijken echter slechts mondjesmaat geschillen aan de NCC te zijn voorgelegd. Eind april 2023 werd de zeventiende NCC uitspraak gepubliceerd (waarvan veertien bij de NCC District Court en drie bij de NCC Court of Appeal).
De NCC biedt de mogelijkheid van een Engelstalige procedure die wordt behandeld door een meervoudige kamer. Het streven is om NCC-procedures snel en efficiënt te laten verlopen. Alle proceshandelingen en communicatie tussen partijen verlopen bijvoorbeeld via een digitaal platform, genaamd ‘eNCC’. Dit platform heeft een kortstondig bestaan gehad; per 1 juli 2023 maakt de NCC een overstap naar een ander systeem. De NCC staat ook open voor het houden van virtuele zittingen. Een ander aansprekend aspect zou moeten zijn dat het Nederlandse procesrecht van toepassing is, wat als pragmatisch bekend staat.
De NCC toetst ambtshalve of zij bevoegd is kennis te nemen van een geschil. Dat is het geval zodra partijen expliciet overeenkomen dat de NCC bevoegd is om zich over hun internationale handelsgeschil te buigen én dat de procedure in het Engels wordt gevoerd. Een dergelijk beding moet duidelijk tot uitdrukking zijn gebracht, welbewust zijn gemaakt en schriftelijk worden vastgelegd (een forumkeuze in algemene voorwaarden heeft de NCC in een van de behandelde zaken als onvoldoende geoordeeld). Aan het vereiste van internationaliteit lijkt vrij eenvoudig te worden voldaan: voldoende is dat het geschil een grensoverschrijdende connectie heeft.
In het geval van een rechtskeuze door partijen voor niet-Nederlands recht zou de NCC ook goed in staat moeten zijn dat vreemde recht toe te passen. Zo schrijft (onder anderen) Engelse hoogleraar McKendrick over de NCC zaak van Subsea Survey Solutions LLC tegen South Stream Transport B.V. dat de NCC in een efficiënte procedure het Engelse recht op een correcte wijze kan toepassen.
Met zulke aansprekende kenmerken lijkt succes gegarandeerd voor de NCC. Een verklaring voor het betrekkelijk lage aantal geschillen dat aan de NCC is voorgelegd, kan zijn dat in contracten lange tijd niet kon worden geanticipeerd op de keuze voor de NCC. Het was immers onzeker of de NCC er daadwerkelijk zou komen. De NCC wijst zelf erop dat volgens onderzoek gemiddeld 3,7 jaar ligt tussen de bekendmaking van een nieuw gerecht en het indienen van de eerste zaak. Het maken van een forumkeuze voor de NCC hangt waarschijnlijk ook af van andere factoren, zoals de kwaliteit van het Engels van de rechters, de flexibiliteit, snelheid en voortvarendheid van de procedure, de inhoud van het NCC reglement en de kwaliteit van de uitspraken van de NCC.
Brexit heeft het speelveld ten aanzien van erkenning en tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen in de betrekkingen tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk gewijzigd. Dit kan een (extra) impuls zijn voor bepaalde partijen om te kiezen voor de NCC. Komende jaren zal moeten blijken hoe de NCC rechtspraak zich ontwikkelt en of het aantal zaken inderdaad zal stijgen, zoals in eerste instantie werd verwacht.
Ons Dispute Resolution team is gespecialiseerd in het behandelen van complexe internationale commerciële geschillen.
